Cúm núm là một loài gà nước hoang dã quen thuộc với nhiều vùng nông thôn Việt Nam. Trong tự nhiên, chúng sống theo cặp trống – mái, thường lẩn khuất trong rừng rậm, bờ ruộng lúa dày hoặc khu vực có thảm thực vật um tùm. Những năm gần đây, mô hình nuôi gà nước cúm núm được nhiều người quan tâm nhờ giá trị kinh tế khá cao, thịt thơm ngon và tập tính sinh trưởng đặc biệt. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp đầy đủ, cập nhật và hệ thống lại kiến thức về đặc điểm sinh học, cách nuôi gà nước cúm núm từ cơ bản đến nâng cao.
Đặc điểm sinh học của gà nước cúm núm
Theo xin88, cúm núm thường bị nhầm lẫn với các loài gà nước khác, tuy nhiên chúng có những đặc điểm rất riêng. Dù được gọi là gà nước nhưng cúm núm lại ưa môi trường khô ráo, chỉ cần có chỗ ngâm chân và tắm nước hằng ngày. Chúng có khả năng bơi và lặn tốt, nhưng phần lớn thời gian sinh hoạt lại diễn ra trên bờ ruộng, bãi cỏ cao hoặc gốc rạ.
Mỗi cặp cúm núm thường chỉ sống cùng nhau, rất ít khi chấp nhận cá thể lạ. Đây là lý do vì sao loài này không phù hợp với hình thức nuôi bầy đàn đông đúc như gà ta hay vịt. Trong tự nhiên, cúm núm nổi tiếng với khả năng ẩn nấp cực tốt, tuy nhiên tiếng kêu trầm và vang của chúng lại dễ làm lộ vị trí, nhất là vào mùa sinh sản.
Tiềm năng kinh tế khi nuôi gà nước cúm núm
Thịt cúm núm được đánh giá cao nhờ độ săn chắc, thơm và ít mỡ. Giá bán trên thị trường dao động khá lớn tùy thời điểm, trung bình từ 200.000 – 300.000 đồng/kg. Trọng lượng thương phẩm thường đạt khoảng 3–6 con/kg. Một năm, cúm núm có thể sinh sản từ 2 đến 3 lứa, mỗi lứa từ 3–6 trứng, phù hợp với các mô hình nuôi quy mô nhỏ đến vừa.
Tuy nhiên, người nuôi cần cân nhắc kỹ đầu ra và chi phí đầu tư ban đầu. Cúm núm không dễ nuôi đại trà, đòi hỏi sự kiên nhẫn và hiểu rõ tập tính của loài.
Cách nuôi gà nước cúm núm cơ bản
Chuẩn bị khu vực chăn nuôi
Khu nuôi cúm núm nên là nền đất chắc, cao ráo, thoát nước tốt. Xung quanh cần có cây cối, bụi rậm hoặc mô phỏng môi trường tự nhiên để gà cảm thấy an toàn. Diện tích lý tưởng là từ 0,5 – 1 m² cho mỗi con trưởng thành, giúp gà dễ dàng di chuyển và tìm thức ăn.
Trong khu nuôi nên trồng thêm một số loại cỏ, rau xanh vừa làm thức ăn bổ sung, vừa tạo nơi ẩn nấp. Đặc biệt, bắt buộc phải bố trí chậu hoặc thau nước sạch để cúm núm ngâm chân và tắm hằng ngày.
Làm chuồng trại phù hợp
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà, chuồng nuôi gà nước cúm núm không cần quá lớn, chỉ khoảng 2 m² cho một cặp trống – mái. Chuồng nên thông thoáng nhưng tránh gió lùa, có mái che mưa nắng. Nền chuồng rải cát, trấu hoặc rơm khô để giữ ấm và hút ẩm.
Thức ăn chính của cúm núm là lúa, thóc. Ngoài ra, có thể bổ sung thêm cá nhỏ, tép, cua, ốc, sâu bọ, côn trùng và cám gia cầm. Rau xanh cũng nên được cho ăn định kỳ để bổ sung vitamin và chất xơ.
Sinh sản của gà nước cúm núm
Mùa sinh sản của cúm núm thường rơi vào mùa mưa, khoảng từ tháng 4 đến tháng 6 hằng năm. Trong giai đoạn này, con trống có sự thay đổi rõ rệt: lông đầu và ngực sẫm màu hơn, mồng và một số vùng lông chuyển sang màu đỏ nổi bật. Tiếng kêu của trống cũng vang và to hơn bình thường.
Khi bước vào mùa sinh sản, người nuôi nên tăng cường thức ăn giàu đạm như cào cào, dế, tép, cá nhỏ, đậu xanh… để kích thích khả năng sinh sản. Chuồng nuôi cần đặt sẵn rổ, rá hoặc khay có lót rơm khô để cúm núm tự làm tổ đẻ trứng.
Thời gian ấp trứng kéo dài từ 17–20 ngày. Trong giai đoạn này, cúm núm khá nhút nhát, dễ bỏ ổ nếu bị quấy nhiễu. Do đó, cần hạn chế tối đa tiếng ồn và sự tiếp xúc không cần thiết.
Cách nuôi và chăm sóc gà nước cúm núm con
Gà cúm núm con sau khi nở đã khô lông, có thể chạy, bơi và tự mổ thức ăn rất sớm. Trong những ngày đầu, gà mẹ vẫn hỗ trợ mớm thức ăn, nhưng người nuôi cần bổ sung thêm nguồn thức ăn phù hợp như cám gà con, trứng kiến, sâu gạo, cào cào non.
Nhiệt độ và độ ẩm là yếu tố rất quan trọng. Gà con dễ bị lạnh hoặc sốc nhiệt. Khi thấy gà tụm lại một góc, cần kiểm tra gió lùa hoặc nhiệt độ chuồng. Độ ẩm thích hợp nên duy trì khoảng 60–75% để đảm bảo gà phát triển tốt.
Chăm sóc và chiếu sáng
Trong tuần đầu tiên, nên chiếu sáng liên tục 24 giờ mỗi ngày để gà con dễ ăn uống và giữ ấm. Từ tuần thứ hai trở đi, có thể giảm dần thời gian chiếu sáng, duy trì khoảng 12 giờ/ngày cho đến khi gà trưởng thành.
Phòng bệnh cho gà nước cúm núm
- Khử trùng chuồng trại kỹ trước khi thả gà.
- Đảm bảo nguồn nước và thức ăn sạch sẽ.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng.
- Dọn dẹp, khử trùng chuồng định kỳ để hạn chế mầm bệnh.
Cách nuôi gà nước cúm núm là một mô hình chăn nuôi đặc thù, đòi hỏi người nuôi phải hiểu rõ tập tính sinh học và môi trường sống của loài. Nếu được chăm sóc đúng kỹ thuật, cúm núm không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn một loài gà nước quý trong tự nhiên. Hy vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin hữu ích, giúp bạn tự tin hơn khi bắt đầu hoặc mở rộng mô hình nuôi gà nước cúm núm trong thực tế.
